Hooggevoeligheid of hoogsensitiviteit is een begrip dat sinds 1992 bekendheid kreeg door Elaine Aron, een psychotherapeute uit de Verenigde Staten. Hooggevoeligheid betekent dat een persoon meer oog heeft voor subtiele details en prikkels uit zijn omgeving en deze ook op een andere manier verwerkt. Het gevolg is dat een hooggevoelig persoon snel overprikkeld raakt en meer tijd nodig heeft om deze prikkels te verwerken en zich weer op te laden. Aron concludeert dat hooggevoeligheid onder 15 tot 20 procent van alle mensen wereldwijd voorkomt.

Het belangrijkste kenmerk van hooggevoeligheid is een sterk vermogen om stemming en sfeer vanuit te omgeving op te pikken. De stemmingen van anderen, maar ook de gevoelens en gedachten van zichzelf, ervaart een hooggevoelig persoon sterk. Deze personen nemen meer indrukken op en denken er meer over na. Een ander kenmerk is dat een hooggevoelig persoon moeite heeft met het verwerken van prikkels op het zenuwstelsel. Denk hierbij aan harde geluiden, fel licht, kou en warmte, maar ook overgevoeligheid voor voedsel, medicijnen of verzorgingsproducten. Er is sprake van een scherpe en intensieve waarneming. Overige kenmerken kunnen zijn:

- een sterk rechtvaardigheidsgevoel

- een rijke innerlijke belevingswereld

- een sterke verbinding met de natuur

- een goed inleveringsvermogen

- een goed ontwikkelde intuïtie

- een drang om in gesprekken de diepte in te gaan en gevoelens te benoemen

- een van nature spirituele belangstelling

Als gevolg van deze kenmerken heeft een persoon met hooggevoeligheid veel tijd nodig om prikkels uit de omgeving te verwerken en tot rust te komen. Ook is er sneller sprake van allerlei klachten zoals stress, spanningen, angsten en vermoeidheid, maar ook van fysieke pijn en allergieën. Personen met hoogsensitiviteit zijn gevoelig voor een slechte sfeer en hebben vaak moeite met veranderingen. Hierdoor zijn hooggevoelige personen bij uitstek kandidaten voor heimwee.

Hooggevoelige personen houden niet van verrassingen of om onvoorbereid in nieuwe situaties te stappen. Zij zullen, voordat ze vertrekken, proberen om zoveel mogelijk te weten te komen over de bestemming en onvoorziene situaties die zich daar kunnen voordoen. Echter, er zullen op de vakantiebestemming of in nieuwe woonomgeving altijd dingen anders lopen dan gepland. Soms kan dit inzicht een hooggevoelig persoon met heimwee al helpen.

Zoals reeds genoemd is een hooggevoelig persoon snel overprikkeld. Dit treedt al op in de vertrouwde omgeving, laat staan in een nieuwe omgeving. Op vakantie of bij een verhuizing neemt het aantal prikkels exponentieel toe. Er is sprake van veel nieuwe indrukken, onbekende geluiden, scherp licht (denk aan zonnige bestemmingen), extreme warmte/kou en veel mensen/drukte om je heen. Als het lichaam het verwerken van alle prikkels niet aankan, bestaat de kans dat je behoefte hebt aan een vertrouwde omgeving en je (oude) huis mist. Je wil graag tot rust komen, maar er is geen plek om je terug te trekken. Soms wordt je door je reisgenoten onder druk gezet, want je bent immers op een plek waar je niet dagelijks komt en zij vinden dat je alles eruit moet halen wat erin zit. En je wil ook niet de spelverderver zijn, dus pas je je aan. Wat veel mensen wellicht ook herkennen is dat het op vakantie lastiger is om bepaalde behoeftes, zoals honger en kou, te vervullen. Thuis pak je snel even iets lekkers uit de koelkast of trek je een warme trui aan. Op vakantie heb je die mogelijkheid niet altijd. Andersom geldt dat het op veel vakantiebestemmingen vaak heet is. Als je dit niet gewend bent, ervaren veel mensen, en vooral hooggevoelige mensen, het als storend dat je niet voldoende kunt afkoelen. Dit zijn alleen maar meer kolen op het heimweevuur.

Over hooggevoeligheid is veel informatie te vinden. Lees de boeken van Elaine Aron of van Ilse Sand. Deze schrijvers hebben meerdere boeken uitgebracht over dit onderwerp, al wordt het thema heimwee hier niet in behandeld.