De meest bekende vorm van heimwee is vakantieheimwee. Vakantie zou iets leuks moeten zijn waar je maanden van te voren naar uitkijkt. Maar dat geldt niet voor iedereen. Je wordt niet alleen geconfronteerd met vakantieheimwee tijdens je vakantie. Ook voor en na je vakantie kan je je erg ongelukkig voelen.

Het voorbereiden van vakanties, door velen als voorpret beschouwd, roept de eerste negatieve gevoelens op. Want je wil helemaal niet weg van huis, hoe leuk de vakantiebestemming ook lijkt te zijn. Daardoor wordt het op zoek gaan naar een leuke vakantiebestemming al snel een opgave. Want bij elke foto, reisgids of bij elke muisklik denk je: dit wil ik helemaal niet. Vervolgens word je heen en weer geslingerd tussen willen en moeten. Of tussen wat je voelt en wat je hoort te doen. Want iedereen vindt vakantie toch leuk? Waarom herken jij dat niet? Waarom moet je kostbare vrije dagen opofferen aan iets wat je niet wilt? De innerlijke dialoog kost veel energie en zorgt al voor een bezorgd gevoel.

Het kan ook zijn dat je na je innerlijke dialoog een nieuwe discussie moet aangaan: namelijk die met je reisgenoten. Er wordt immers van je verwacht dat je net zo veel zin hebt in vakantie als zij en hen overtuigen dat jij dat niet zo ervaart, voelt als een extra belasting. Kies je ervoor om voor de goede vrede niets over je gevoelens te zeggen, omdat je de vakantie van je reisgenoot of reisgenoten niet wil bederven? Of zeg je eerlijk wat op je hart ligt en besteed je de voorbereiding uit? Of je gaat nog verder: kies je ervoor om niet met je geliefde/gezin/familie/vrienden op vakantie te gaan. Dit zijn lastige afwegingen.

Een ander goedbedoeld advies is vast herkenbaar: dan ga je toch dicht bij huis op vakantie? Dat kan inderdaad verlichting geven, maar echt helpen doet het lang niet altijd. Ook het huis van de buren is niet je thuis en je kunt er blijven verlangen naar je eigen stekkie. Het enige voordeel is dat je sneller thuis bent.

Dan komt de vakantie dichterbij. Je moet al gaan nadenken over welke spullen nog aangeschaft moeten worden, wie je huisdieren en/of planten gaat verzorgen, welke verzekeringen je ook al weer nodig hebt en of je paspoort nog wel geldig is. Allemaal regeldingen waar je helemaal niet op zit te wachten. Je wilt immers niet weg en je to-do-list lijkt eindeloos. Ook dit zijn zaken die een persoon zonder heimwee zondermeer schaart onder voorpret, maar jij bent hier niet blij mee. Het zorgt alleen maar voor extra stress. De boodschap in je hoofd klinkt steeds luider: dit wil je helemaal niet! Maar het moet. Je zet je schouders eronder en hoopt op het beste.

De heenreis is een groot pijnpunt. Waar ben je aan begonnen? Het reizen naar je vakantiebestemming is voor de meeste mensen al geen pretje met alle ongemakken en tegenvallers waarmee je te maken kunt krijgen. Toch is iedereen om je heen blij met het fijne vooruitzicht, terwijl jij de brok in je keel nog voelt van toen je de voordeur op slot draaide. Vaak kijk je niet meer om, omdat je niet wil zien wat je allemaal gaat missen. Het is niet alleen je eigen bed of je lieve huisdieren die je gaat missen. Het zijn ook de kleine dingen: die bloeiende struik in de tuin die zo mooi in bloei staat. Het geluidje van de krakende traptree als je naar boven loopt. Het uitzicht vanuit de logeerkamer. Je kleding die netjes op hangers in de kast hangen in plaats van opgepropt in je koffer. En de hele fijne sfeer die je in je huis hebt weten te creëren, maar die je niet zomaar in je koffer kan stoppen.

Je wordt wel even blij als je aankomt en ziet op wat voor mooie locatie je terecht bent gekomen. Even vergeet je al het gemis. Maar eerlijk is eerlijk: dat is vaak van korte duur. Zodra je je koffer openmaakt en de spulletjes ziet die je van thuis meegenomen hebt, is de heimwee direct terug. Je hoort de melodie in je hoofd: “Nog een kwartier, dan is het twaalf uur geweest, dus theoretisch nog maar drie dagen te gaan. Dan mag je naar huis.” Het aftellen is dan begonnen. En aftellen gebeurt vaak. De hele tijd. Zinnen als “gelukkig weer een dagdeel voorbij” en “nog zeven dagen, zestien uur en drieëntwintig minuten en dan gaan we weer naar huis” spoken regelmatig door je hoofd. Het voelt als een donkere wolk die boven je hangt. Je merkt dat afleiding goed werkt: die leuke excursie of even lekker een spannend boek lezen. Het zorgt ervoor dat je even niet aan thuis denkt. Maar op onverwachte momenten heb je toch weer heimwee. Een gezicht dat je bekend voorkomt, een liedje op de radio of de geur van vers gebakken brood. De nachten zijn het ergst, dan word je er het meeste mee geconfronteerd. Het kussen ligt niet lekker. En als je deze van thuis hebt meegenomen, ligt het bed te hard of te zacht. En dat is nog niet alles. Zodra de lichten uitgaan, gaan je gedachten met je op de loop. Elk hersenspinsel heeft een relatie met thuis en voor je het weet, schieten alle dingen die je mist weer door je hoofd. Het gevolg: je komt niet in slaap en bent de volgende dag moe. Zo kun je toch niet van je vakantie genieten? Nee, vakantie is gewoon helemaal niet leuk.

Dan is dan eindelijk de dag van de terugreis aangebroken. Iedereen is een beetje verdrietig, behalve jij. Je voelt je weer een uitzondering. Een gevoel waar je de hele vakantie al mee hebt moeten dealen. Maar,… jij gaat naar huis! De mooiste plek op de wereld. Helaas betekent dat je dan eerst nog die vervelende terugreis moet maken. Je weet dat je de vakantie bijna overleefd hebt, maar toch moeten de tanden nog even op elkaar. En dan die tranen in je ogen als je eindelijk het dak van je huis ziet opdoemen in de straat. Niets in de wereld is zo fijn als thuis. Wat een geluk dat jij hier het grootste deel van het jaar mag zijn.

Je zult denken: nu is alles weer goed? Bijna. Je moet immers weer veel regelen, zoals het wegwerken van de was, het ophalen van de huisdieren of het bedanken van de buurvrouw voor het leeghalen van de brievenbus. Maar het ergste is de vermoeidheid. Je bent immers helemaal niet uitgerust, want de overlevingsstand, het slechte slapen en het gemis hebben veel energie gekost. Gelukkig weet je dat je er over een tijdje vanaf bent. En vanavond slaap je weer heerlijk in je eigen bed. En de volgende vakantie is gelukkig nog heel ver weg.

Als alles weer op zijn plek ligt en je bent weer bijgeslapen, dan komt de innerlijke dialoog weer op gang. Was het nou echt zo erg? Heb ik me voor niets druk gemaakt? Ik moet me niet zo aanstellen! Thuis zijn is het enige echte medicijn tegen heimwee en dan zijn de depressieve gevoelens verdwenen als sneeuw voor de zon. Door je vrolijkheid is het moeilijk de heimweegevoelens terug te halen. Dit wordt nog eens extra in de hand gewerkt door vragen van familie en vrienden: “Heb je een leuke vakantie gehad?” En jij antwoordt: “Jazeker, het was heerlijk. We hebben genoten en zijn weer helemaal uitgerust.” Maar terwijl je dat zegt, weet je dat je niet helemaal eerlijk bent. Je geeft het antwoord dat anderen van je verwachten, maar diep in je hart weet je dat het juiste antwoord anders had moeten zijn. “Ik heb leuke dingen gedaan op vakantie, maar thuis erg gemist. Dat zorgde ervoor dat ik slecht sliep en af en toe somber was. Ik heb gelukkig ook goede herinneringen aan mijn vakantie overgehouden. Maar toch, heimwee valt niet altijd mee.”